Adrienne von Speyr

Strona o XX-wiecznej mistyczce katolickiej

Author: Magdalena Anna (Page 4 of 4)

Relacja Maryi i Józefa według Adrienne von Speyr (Archiwum bloga)

Relacja Maryi i Józefa jest prawdopodobnie jedną z najczęściej podejmowanych w sztuce, zwłaszcza malarstwie, ale także literaturze i innych formach wypowiedzi artystycznej, relacji oblubieńczych na przestrzeni dwóch tysięcy lat istnienia Kościoła katolickiego i kultury chrześcijańskiej, aż po dzień dzisiejszy. Jest też być może najmniej rozumianą i zgłębioną relacją oblubieńczą, jaka wydarzyła się w historii ludzkości, bowiem najbardziej zaangażował się z nią sam nieskończony i niezgłębiony Bóg.

Adrienne von Speyr z perspektywy mistyczki, osoby obdarzonej szczególnym wglądem w wydarzenia biblijne, przybliża nam również aspekty tej relacji, w ramach której wzrastał wcielony Syn Boży. Mistyka jej zdaniem pozostaje bowiem zawsze obiektywną służbą w Kościele, jest szczególnym posłannictwem, które w rezygnacji z siebie, całkowitym zapomnieniu o sobie, doprowadza lud Boży do coraz głębszego wniknięcia w Słowo Boże.

Maryja i Józef wzięli ślub jako ludzie pragnący służyć Bogu i jednocześnie należeć do siebie, oba te motywy ich życia były równorzędne, jednak decydującym momentem podjęcia decyzji była wola służenia Bogu, „stanowiąca fundament ich wspólnoty”. Nie byli zamknięci na żadną formę służby, jaką Bóg zdecyduje się ich obarczyć w małżeństwie. Ich wzajemna miłość nie zmieniała miejsca, jakie w ich sercach zajmował Pan Bóg: był On zawsze pierwszy, a ich wzajemna miłość miała sens „tylko w ramach wyprzedzającej wszystko myśli o Bogu”.

Maryja jako dziewczyna pochodząca z rodu, w którym małżeństwo było obowiązkiem, ślubując Józefowi wypełnia zobowiązanie wobec Boga, wypełnia Prawo, czując się tym samym jeszcze bardziej przynależną Bogu, niż była przed zaślubinami. Jednością jest dla Niej oddanie się Bogu i oddanie się wybranemu przez siebie mężczyźnie. Fakt, iż nie ma w tym żadnego, najmniejszego nawet napięcia rozumieć można na gruncie Niepokalanego Poczęcia, bowiem „nawet najbardziej niewinna dziewczyna, pozostająca pod prawem grzechu pierworodnego, musi mieć choćby niejasne poczucie jego skutków”.

Od chwili nieposłuszeństwa Ewy nie tylko rodzenie obciążone jest bólem, ale również współżycie ma dla kobiety swego rodzaju brzemię, które wiąże się z pewnym poczuciem poniżenia, goryczy i rozczarowania. Maryja zaś nie ma w sobie niczego, co zawierałoby jakikolwiek nieporządek względem Boga, co musiałoby dopiero „przez doświadczenie i oczyszczenie” powracać do Niego.

Formę swojego małżeństwa pozostawia otwartą, podobnie jak pozostawiła Bogu całkowitą dowolność kształtowania swojego życia. Maryja żyje poza alternatywą: małżeństwo albo dziewictwo. Dla Niej decyzja o małżeństwie z Józefem i przyjęcie stanu świeckiego nie zawiera automatycznie odrzucenia drogi doskonałości i stanu dziewictwa. Maryja zna tylko jeden imperatyw, to znaczy wypełnienie woli Boga. W raju nie było  wykluczających się stanów, a płodność cielesna nie wykluczała dziewictwa  poświęconego Bogu i właśnie tak jest w Maryi Niepokalanie Poczętej.

Z Józefem jest natomiast inaczej, ponieważ podlegał on wpływowi grzechu pierworodnego, a tym samym „w jego pojęciu małżeństwo i dziewictwo wykluczają się”,  zaślubiny zaś prowadzą do normalnego pożycia. Józef jest czysty i sprawiedliwy, ale jego czystość „nie ma nic wspólnego z mdłą impotencją, w jaką się go na ogół ubiera”. Zachowanie czystości w jego przypadku dokona się całą mocą jego męskości, co jednocześnie w owej męskości go utwierdzi, a „siła rezygnacji da mu siłę wzrastania w posłannictwie”. Józef rezygnując z bliskości fizycznej, czyni to z całą świadomością swoich pragnień, które poświęca „z prostotą i wielkodusznością, by nigdy już do tej kwestii nie wracać”. Zaślubiny z Maryją pozwalają mu jednak doświadczyć prawdziwej, pełnej miłości kobiety, która wzmacnia go tak, jak tylko miłość kobiety może wzmocnić mężczyznę. Józef wybrał małżeństwo i Bóg dał mu małżeństwo, jednak w nim nakazuje wstrzemięźliwość. Zewnętrznie jego małżeństwo wygląda zupełnie tak samo, jak inne: mieszka przecież z żoną i Dziecięciem, jednak żyjąc w stanie świeckim, Józef musi wciąż ćwiczyć się we wstrzemięźliwości.

Józef pozostanie czysty do końca swego życia. Obecność Maryi uchroni do przed pożądliwością, jednak zawsze zakładał on pełną miłość, jaką mężczyzna darzy kobietę. „Nie jest kaleką; służy Bogu całym swoim ciałem.” Ustąpienie przed działaniem Ducha Świętego w jego przypadku będzie oznaczało rezygnację. „Rezygnację, a nie rozczarowanie, gdyż rozczarowanie oznaczałoby istnienie pożądliwości.” Rezygnacja, którą podejmie, zostanie mu jednak zwrócona z nawiązką w miarę tego, jak coraz bardziej swe wnętrze będzie otwierał na tajemnice Boże.

Brzemienność Oblubienicy jest dla niego zaskoczeniem i zaczyna wątpić, jednak jego wątpienie jest czysto rzeczowe. Józef nie podejrzewa Maryi, po prostu stwierdza fakt: „jego żona – nim zamieszkali razem – oczekuje dziecka”, a konstatuje to jakby nieosobiście, „jakby jego wiedza o spostrzeżonym fakcie i jego wiedza o Maryi były dwiema rzeczami nie mającymi ze sobą nic wspólnego”. Adrienne von Speyr pisze, że nawet decyzja Józefa, by oddalić żonę, była jakby ponadosobowa, a sam Józef nawet w tej niewyjaśnionej sytuacji zachowuje wobec Maryi „pełen szacunku dystans”. Maryja zaś milczy w poczuciu, że nie wolno Jej zdradzać tajemnicy między Bogiem a Nią, ponieważ „jest to tajemnica całego przyszłego Kościoła i nie może nią samowolnie dysponować”. Józef bije się z myślami, jednak nie ma dostępu do żadnych informacji, ponieważ „tak, jak się rzeczy mają, nie ma nic, co nadawałoby się do przekazania Józefowi”, Maryja zaś stojąc pomiędzy Starym a Nowym Przymierzem nie ma możliwości otwarcia swego serca w żadnym z nich. Wraz z Jej milczeniem wzrasta Syn, im wyraźniejszą przyjmuje postać Jego ciało kształtujące się w Jej dziewiczym łonie, tym niezłomniej Maryja milczy, a owo milczenie formuje Jej zgodę.

Maryja nie wtajemnicza Józefa w to, iż oczekuje Dziecięcia. Poza tym jednym faktem, który z woli Bożej zostaje przemilczany, ich relacja nie różni się niczym od relacji świeżo poślubionych w tamtych czasach małżonków.

Podobnie jest w relacji chrześcijańskich małżonków – każde z nich zachowuje dla siebie to, co najściślej dotyczy jego relacji z Bogiem. „To milczenie nie ogranicza i nie niszczy ich intymnego związku.” W chwili, kiedy Józef postanawia działać i oddalić od siebie Maryję, ukazuje mu się anioł, przerywając milczenie i wyjaśniając wszystko. Józef jest wolny i również może powiedzieć aniołowi tak lub nie, i on zobowiązany jest do podjęcia suwerennej decyzji. Godząc się na Bożą wolę, rezygnuje z siebie i swoich planów oddalenia małżonki. Jego zgoda ma jednak wtórny charakter, jest pochodną względem zgody Maryi: „jego posłuszeństwo jest włączone i podporządkowane Jej posłuszeństwu”. Zgoda Józefa ma jednak wielkie znaczenie – Pan chce przeżyć swoje wcielenie w normalnej rodzinie ludzkiej, dlatego też tak bardzo potrzebny jest mężczyzna, który podołałby temu zadaniu i spełnił Jego wolę. Tym kimś musi być naturalnie małżonek Matki Bożej. Rola Józefa jest nie do przecenienia w historii zbawienia, a jego wolność została wykorzystana w najlepszy z możliwych sposobów.

Małżeństwo Maryi i Józefa nie jest jednak zupełnie normalnym małżeństwem, w tym małżeństwie „urzeczywistnia się (…) duch ślubów, zarówno po stronie Maryi, jak i po stronie Józefa”. Od momentu swoich zaślubin są w szczególny sposób posłuszni Bogu, niejako w regule życia zakonnego, która jednak nie zostanie nigdy wyrażona wprost, obecna będzie jakby podskórnie, by w pewnym momencie „zidentyfikować się ze wzrastającym w rodzinie Synem Bożym”. Wszystko jest podporządkowane misji, jaką jest wychowanie Jezusa, jednak Maryja nie rezygnuje ze swojego związku z Józefem – przeciwnie, wciąga go coraz głębiej we wspólnotę małżeńskiego życia, która „nawet w Jej dziewictwie jest rzeczywistą wspólnotą małżeńską”.

Szczególnym znakiem ich łączności w Bogu jest anioł, który ukazuje się zarówno Maryi, jak i Józefowi, by w kluczowych momentach przekazać zamysł Boży. Pokazuje to, że jedność i porozumienie Maryi i Józefa nie leżą tylko i wyłącznie na płaszczyźnie zwykłych ludzkich związków, ale spoczywając w Bogu, w Nim się splatają i zyskują „uszlachetnienie i wyniesienie”. „Jedność Mary i Józefa w całości jest dana z góry i zawiera się całkowicie w obopólnej służbie w ramach tej samej misji.” Misja zaś staje się jasna w momentach interwencji anioła, sens ich małżeństwa wówczas dopiero objawia się w pełni i z tym większą wdzięcznością zostaje przyjęty przez małżonków.

Maryja jest doskonałą Oblubienicą – Oblubienicą swojego Syna. Jako taka towarzyszy Mu dyskretnie, nie wysuwając się na pierwszy plan. Jest pełna oddania od pierwszych chwil Jego życia. Kiedy Dziecię Jezus jest jeszcze malutkie, Matka jest już pełna oddania i jako Matka jest Mu wówczas potrzebna i względem Niego w pełni dyspozycyjna. Potem jednak Syn będzie potrzebował Jej do swoich dzieł, do kontemplacji i akcji, będzie potrzebował Jej towarzyszenia jako Przeczystej Oblubienicy aż na Golgotę, gdzie gotowość Maryi do poświęceń osiągnie swój punkt szczytowy. „Gdy ukazuje się pod krzyżem, zdajemy sobie sprawę, że zawsze towarzyszyła Synowi – jako Matka i Oblubienica.” Do tej najwyższej służby względem swojego Syna Matka przygotowywała się jako oblubienica u boku Józefa, bowiem „Maryja we wszystkich swych związkach i w każdej fazie życia pozostaje Oblubienicą. Być Oblubienicą to być wiecznie gotową do ofiarowania się.”


Opr. M.Ż. Wszystkie cytaty pochodzą z książki Adrienne von Speyr Służebnica Pańska.

Maryja – Mistrzyni modlitwy (Archiwum bloga)

Maryja obecna jest wszędzie tam, gdzie chrześcijan się modli, zwracając się ku Jej Synowi. Kiedy Syn był jeszcze przy Niej jako Dziecię, wystarczyło jedno spojrzenie na Niego, by modlić się kontemplacyjnie. „Ale ta nowa forma kontemplacji, którą jako pierwsza podjęła, była przedłużeniem i rozwinięciem jej wcześniejszej postawy medytacji, zwracającej się ku Bogu w ogóle, a która w porównaniu z tą nową formą miała niejako abstrakcyjny charakter.” W tym sensie Matka jest najdoskonalszą nauczycielką modlitwy – przed Wcieleniem oddana Bogu, po Wcieleniu zapatrzona w Syna, uczy modlitwy z właściwym sobie wymiarem zmysłowo-konkretnym, dzięki czemu „nie gubi się w abstrakcyjnych spekulacjach, prócz boskości dostrzega zawsze w Synu Jego Człowieczeństwo, przejście od Człowieczeństwa do boskości w Nim jest dla Matki czymś równie oczywistym, co jedność Jego boskiej Osoby w obu naturach”.

 „W swej modlitwie, w swej medytacji Maryja ani przez chwilę nie myśli o własnych potrzebach i ich spełnieniu, lecz jedynie o służbie Bogu.” I w tym sensie jest najdoskonalszą Nauczycielką modlitwy, uczy, by stawiać wolę Boga i Jego zamysły ponad swoimi. Stanowi to wyraz Jej całkowitego przyzwolenia wobec Bożych zamiarów, który ponawiany jest każdorazowo w akcie modlitwy. Jednocześnie Matka jako Mistrzyni nie wytwarza atmosfery niepewności czy przestrachu, nie jest Ona nauczycielką zimną i wymagającą nieustannie ponad miarę. Pod Jej opieką i w szkole Jej modlitwy wszystkie dzieci Kościoła czują się bezpiecznie.

Dla dziecka chrześcijańskiego konkretność modlitwy rozpoczyna się od tego, że matka pokazuje mu Matkę Bożą jako przedmiot czci. Obraz, figurka Maryi, pieśń maryjna – to w ogóle pierwsza rzecz, jakiej dziecko dowiaduje się o Panu Jezusie i niebie. Sam Pan Jezus może jeszcze długo pozostawać dla dziecka abstrakcją, podczas gdy Jego niebiańska Matka jest mu bliska w swojej konkretności. Dziecko Jej ufa, zawierza to, czego nie może pojąć, prosi o wstawiennictwo. Dziecko nie rozumie, dlaczego zabronione są rzeczy, które miałoby ochotę robić; tyle jednak rozumie, że sprawiłoby to ból Matce Bożej. Maryja przekłada niepojętą rzeczywistość nadprzyrodzoną na rzeczy mieszczące się w dziecięcej wyobraźni. Jest Ona dla nas poręczycielką niewidzialnego, świadkiem przewyższających wszystko spraw Bożych. Otacza dziecko troskliwą opieką, uwalniając je od lęku przed przerażającymi tajemnicami świata nadprzyrodzonego. Dziecko wie: oto Matka, która nas kocha, zna ten tajemniczy świat, a ponieważ czujemy się bezpieczni pod Jej opieką, uczymy się czuć bezpieczni również w Jej Synu i w Bogu.

Maryja jest więc Mistrzynią modlitwy, która wprowadza dzieci w bezpieczny świat poruszania się po sprawach Ojca i kontemplacji Jego Oblicza. Bez Jej matczynej opieki świat ów mógłby być zbyt odległy, a nawet przerażający, by dziecko mogło pragnąć zbliżać się do niego samo z siebie. Maryja prowadzi wiernych już od ich najmłodszych lat życia, jest bliska dzieciom, zapoczątkowuje w nich bezpieczne wchodzenie w sprawy nadprzyrodzone, do kontemplacji których są powołani. „Modlitwa chrześcijanina do końca życia zachowuje tę konkretność, której źródłem jest doświadczenie dzieciństwa. Rozszerzenie na nieskończonego Ojca, które sprawia w nas Syn, jest tylko kontynuacją pierwszego rozszerzenia Matki na Syna.

Zupełnie szczególną formą modlitwy Matki i modlitwy do Matki jest oczywiście różaniec, w którym dobitnie zaznacza się jej konkretny charakter: „konkretne jest już samo dotykanie i przesuwanie paciorków; podobnie i to, że modlimy się na różańcu we wspólnocie innych, którzy również mają w ręku różaniec”. Matka w czasie tej medytacyjnej modlitwy obdarza nas tajemnicami życia Syna, a czyni to znów w pewnych konkretnych ramach – ramach tajemnic. Szybko jednak dostrzegamy, że ów konkret nieskończenie wykracza poza samą formę tajemnicy, „dostrzegamy ich dalekosiężność, ukryte w nich światy”. Wraz z postępem w modlitwie, z wielkodusznym wchodzeniem w rozważania różańcowe, modlący się chrześcijanin wciągany jest coraz głębiej i głębiej „we wszechogarniającą chrześcijańską łaskę Matki”, a w czasie modlitwy „wciąż na nowo dokonuje się przejście od modlitwy ustnej do modlitwy kontemplacyjnej, od modlitwy zamierzonej do modlitwy podarowanej, w której bogactwo jesteśmy wciągani bez naszego udziału”.

Różaniec jest nieustannie rzucanym nam pomostem od prostej modlitwy do kontemplacji.


Opr. M.Ż. Wszystkie cytaty pochodzą z książki Adrienne von Speyr Służebnica Pańska.

Adrienne von Speyr na scenie (Archiwum bloga, wpis z 19 maja 2015 r.)

Do niedawna nie miałam pojęcia, że takie rzeczy się dzieją, a już na pewno, że dzieją się w Polsce. Życie lubi mnie ostatnio zaskakiwać i to bardzo, bardzo in plus.

W miniony czwartek, tj. 14 maja 2015 r., w Kaplicy Włoskiej krakowskiej Bazyliki OO. Franciszkanów usłyszałam teksty Adrienne von Speyr wystawione na scenie. Fragmenty „Służebnicy Pańskiej” o wniebowzięciu Najświętszej Maryi Panny w wykonaniu profesjonalistów i oprawione znakomitymi utworami na skrzypce i altówkę były ucztą nie tylko duchową, ale i artystyczną i to najwyższej próby.

Teatr Hagiograf założony przez panią Izabelę Drobotowicz-Orkisz zaprezentował fragmenty pism mistyczki obok tekstów Jana Pawła II, utworów karmelitanek bosych oraz wierszy C. K. Norwida w przedostatnim w tym sezonie teatralnym przedstawieniu z cyklu „Oblicza imion”. „Maryja wspomaga rodziny” – bo tak zatytułowane było owo niezwykłe spotkanie hagiograficzne – zwracało uwagę na obecność Maryi w Kościele, Jej troskę o każdego z nas, a także podejmowało temat prawdziwej miłości, która zaczyna się od samoobjawienia osoby, a której piękny przykład i nieustające wsparcie dają Maryja i Józef.

Na zdjęciu pani Izabela Drobotowicz-Orkisz – Kobieta, która wystawia na scenie Adrienne von Speyr…

Chronologia życia Adrienne von Speyr

1902

– 20 września – przyjście na świat w Place de l’Hôtel de Ville, w miejscowości La Chaux-de-Fonds w Górach Jurajskich Szwajcarii

Adrienne urodziła się jako drugie dziecko okulisty z Bazylei, Theodora von Speyr i jego żony, Laury z domu Girard. Miała półtora roku starszą siostrę Helen, ulubienicę matki. Jej stryj kierował dużym szpitalem psychiatrycznym niedaleko Berna.

1905

– narodziny młodszego brata, Wilhelma

Był on dzieckiem upośledzonym w wyniku dziecięcego paraliżu.

1908

– rozpoczęcie nauki w przedszkolu (Kleinkinderschule) w La Chaux-de-Fonds

Już jako dziecko Adrienne podejmowała dobrowolne umartwienia, a to wszystko dzięki „Aniołowi”, który udzielał jej wskazówek co do tego, jak powinna się modlić, co czynić, a czego nie czynić, jak być z Bogiem. On też wytłumaczył jej sens ofiary i wyrzeczenia.

1908

– 24 grudnia – pierwsze mistyczne spotkanie ze św. Ignacym Loyolą, La Chaux-de-Fonds

Na stromej ścieżce w rodzinnej miejscowości sześcioletnia Adrienne spotkała lekko ubranego, kulejącego mężczyznę emanującego ubóstwem, w którym dopiero po latach rozpoznała założyciela Towarzystwa Jezusowego.

1910

–  rozpoczęcie szkoły podstawowej (Primarschule) w La Chaux-de-Fonds

Jako dziewięciolatka Adrienne wygłosiła koleżankom z klasy „wykład” o jezuitach i reservatio mentalis. To  objawiający się „Anioł” pouczył ją o tym, że jezuici są ludźmi bezwarunkowo kochającymi Jezusa i że prawda Boża jest większa od ludzkiej.

1911

– Wielki Tydzień – cierpienie (szkarlatyna, bóle pleców), konieczność pozostania w łóżku

Adrienne już zawsze przed Wielkanocą będzie chorować. Anioł mówił, że to „ze względu na Wielki Piątek”. Przez jakiś czas przebywała u krewnych w Waldau.

1913

– narodziny drugiego brata, Theodora, beniaminka rodziny

Z bratem dzieliło ją aż jedenaście lat różnicy.

– 25 grudnia – śmierć ukochanej babci

Babcia ze strony matki była jedną z najważniejszych osób w życiu Adrienne. Wspomnienia związane z nią opisane zostały w szkicu „Les Tilleuls” dołączonym do biograficznego tomu „Aus meinem Leben”. Podczas gdy matka emocjonalnie odrzuciła Adrienne, babcia umożliwiała jej kontynuowanie życia w Bogu na ziemi, dając schronienie w swoim domku, ciepło i wyrozumiałość. Była ona jedyną osoba, która w pełni rozumiała małą Didi i potrafiła odpowiedzieć na wszystkie jej pytania. Spędzały razem długie godziny, szyjąc ubrania dla ubogich, rozmawiając lub trwając po prostu w ciszy. „Kiedy [babcia] opowiadała o dobrym Bogu, można było mieć pewność: znała Go bardzo dobrze” – wspomina mistyczka w swoich późniejszych szkicach autobiograficznych. Adrienne była bardzo oddana swojej babci, a jej śmierć wywołała u jedenastolatki wielki smutek i spowodowała zamknięcie się w sobie.

1914

– rozpoczęcie progimnazjum w La Chaux-de-Fonds

Swojego ojca Theodora von Speyr, lekarza okulistę, Adrienne kochała i podziwiała, czuła się z nim związana bardziej niż z matką. Spędzała z nim długi czas, niekiedy nawet odwiedzali razem pacjentów. Kiedyś, podczas jednej z wizyt mała Adrienne zapytała ojca, czy na jakiś czas nie mogłaby stać się niewidomą, by jakieś ociemniałe dziecko odzyskało wzrok. Innym razem zapytała małego diabetyka, czy nie byłoby mu łatwiej nie jeść czekolady wiedząc, że ona też nie będzie jej jadła. Dziecko nie umiało odmówić sobie zakazanych łakoci, na skutek czego wkrótce potem zmarło.

Adrienne wykazywała się również wielką empatią w stosunku do pacjentów swojego stryja, który kierował szpitalem psychiatrycznym. Szybko zauważono, że dziewczynka nie tylko nie boi się chorych psychicznie, ale ma szczególny dar uspokajania pacjentów. Wędrowała po salach razem ze swoją lalką, nawiązując kontakt z pacjentami, pocieszając ich i uspokajając.

1916

– rozpoczęcie szkoły dla dziewcząt (Obere Mädchenschule) w La Chaux-de-Fonds

1917

– ropoczęcie gimnazjum w La Chaux-de-Fonds

– listopad – pierwsze prywatne objawienie Maryi, otrzymanie niegojącej się rany obok serca

Miało to miejsce w listopadzie, bardzo wczesnym rankiem, kiedy słońce ledwie zaczęło ukazywać się na niebie. Adrienne została zbudzona ze snu przez złotą poświatę, która pojawiła się nad jej łóżkiem. „Zobaczyłam wtedy coś jakby obraz Najświętszej Dziewicy – wspomina – otoczonej kilkoma innymi postaciami i aniołami, jakby w tle, z czego niektóre były tak duże jak Maryja, a inne wielkości małych dzieci. Oglądałam to jakby w bezsłownej modlitwie i zachwyceniu, nigdy nie widziałam czegoś tak pięknego. Nie bałam się, ale przepełniała mnie nowa, silna i bardzo delikatna radość, choć nie sądzę, abym już wtedy wiedziała, że zostanę katoliczką”.

Adrienne dodaje, że nie miała ani przez moment wrażenia, że bierze udział w czymś nierealnym, ani nie pomyślała, że jej umysł mógł paść ofiarą pomyłki. Tuż po całym wydarzeniu uklękła na oba kolana przy swoim łóżku i zaczęła się modlić aż do czasu, kiedy trzeba było wychodzić do szkoły. Zrelacjonowała potem wszystko jako coś zupełnie naturalnego znajdującej się wówczas obok niej kuzynce Madeleine, która odparła tylko, że również chciałaby zobaczyć Maryję. Nigdy więcej nie rozmawiały na ten temat.

Spotkanie to pozostawiło niezatarty ślad. Zaczynała także rozumieć, czego brakowało jej w protestantyzmie. „We wszystkich opowieściach słyszanych w szkółce niedzielnej brakowało jej Matki – dzieci w tych opowiadaniach były jakby to powiedzieć – sierotami bez matek.”

Pierwsza osobista wizja Matki Bożej odcisnęła swoje piętno również na jej ciele. Podczas tego wydarzenia otwarła się rana w okolicy serca Adrienne i nie zabliźniła się aż do śmierci. Jej obecność powodowała, że mistyczka czuła się przynależna Bogu również fizycznie. Kiedy wiele lat później spotka w Bazylei Hansa Ursa von Balthasara, nowo przybyłego duszpasterza akademickiego, powie: „To ty jesteś tym, od którego otrzymałam ranę”.

„Ujrzała mnie w widzeniu – pisze von Balthasar – klęczącego przy Maryi”. Adrienne wyznała: „Wiesz także, że ja otrzymałam później twoją ranę i że Dobry Bóg umieścił cię wewnątrz niej.” Balthasar podsumuje później: „to ja byłem tym, na którego czekała i z powodu którego miała tę ranę”.

W ten nadprzyrodzony sposób Maryja obecna była przy spotkaniu Adrienne i Hansa na wiele lat, zanim ono się fizycznie dokonało, na wiele lat przed konwersją i przejściem mistyczki na katolicyzm.

1918

– luty – śmierć ojca, którą Adrienne wcześniej przewidziała, La Chaux-de-Fonds

1918

– gruźlica, pobyt w sanatorium w szwajcarskim Langenbruck

1918

– październik – przewiezienie do szpitala dla gruźlików w Leysin w Szwajcarii; pierwsze w życiu przestąpienie progu kościoła katolickiego

Wieczna lampka paląca się przy tabernakulum świadczyła o obecności Pana Jezusa. Adrienne zrozumiała wówczas: „tutaj jestem w domu, w tym kościele, tak jak inni ludzie w swoich mieszkaniach czują się u siebie”. Na konwersję musiała jednak czekać aż do trzydziestego ósmego roku życia.

1920

– zima – przewiezienie do Saint-Loup; rozpoczęcie zajęć z pielęgniarstwa

1921

– załamanie zdrowotne spowodowane gruźlicą (początek roku); ponowny pobyt u krewnych w Waldau

– sierpień – odzyskanie zdrowia, rozpoczęcie gimnazjum w Bazylei

1923

– wiosna – rozpoczęcie szkoły medycznej w Bazylei

Po złożeniu końcowego egzaminu w gimnazjum Adrienne, zgodnie ze swoimi marzeniami, zdecydowała się podjąć studia medyczne. I tutaj matka wykazała się względem niej gorzkim brakiem zrozumienia. Liczyła na to, że córka zajmie stanowisko w banku, a nawet upatrzyła dla niej odpowiedniego kandydata na męża. Tak się jednak nie stało, w związku z czym Adrienne po raz kolejny została wyrzucona poza nawias rodziny – zakazano rodzeństwu kontaktować się z nią, a bogaty wuj z Bazylei odmówił finansowania studiów medycznych. Adrienne musiała więc utrzymywać się sama, w trakcie studiów udzielała korepetycji w liczbie piętnastu do dwudziestu godzin tygodniowo. Był to bardzo wyczerpujący okres jej życia.

1924

– lato – odbycie długiej podróży rowerowej

Czas studiów był trudny, ale i bardzo owocny, obfitował w rozmaite doświadczenia i duchowe poszukiwania. Adrienne, podobnie jak w czasach szkolnych, odznaczała się charyzmą i niezłomnością charakteru, otaczało ją grono adoratorów, z powodzeniem stawała na czele grupy, miała wielu prawdziwych i oddanych przyjaciół.

1927

– lato – podczas wakacji w San Bernardino Adrienne spotyka swojego przyszłego męża, Emila Dürra

We wrześniu Adrienne i Emil pobrali się. Emil był wdowcem, z pierwszego małżeństwa posiadał dwóch synków.

1928

– zdanie egzaminów kończących szkołę medyczną

1931

– 15 kwietnia – rozpoczęcie własnej praktyki medycznej niedaleko Mittlere Brücke nad Renem w Bazylei

Adrienne przyjmowała do kilkudziesięciu pacjentów dziennie, najuboższych leczyła za darmo. Uratowała wiele dzieci od aborcji, a ludzi załamanych od samobójstwa. Była powszechnie znaną i cenioną w mieście lekarką.

1933

– kwiecień – rozległe zapalenie płuc

1934

– tragiczna śmierć męża, Emila

To wydarzenie spowodowało w życiu Adrienne duchową blokadę. Nie umiała w modlitwie Ojcze nasz wypowiedzieć słów: „bądź wola Twoja”. Wydawało jej się, że pogodziła się z utratą męża, jednak czuła, że w całkowitym otwarciu na wolę Bożą nie jest do końca szczera. Dopiero Hans Urs von Balthasar wyjaśnił jej, że w słowach tej modlitwy nie ofiarowujemy Bogów swoich własnych zamiarów, ale raczej naszą gotowość do tego, żeby On poprowadził nas, dokąd sam zechce.

Wówczas blokada ustąpiła, a Adrienne zanurzyła się w głębokiej modlitwie. Tamto wyjaśnienie, jak pisze Balthasar, wyglądało tak, jakby wtedy bezwiednie nacisnął włącznik, który za jednym zamachem zapalił wszystkie światła w sali.

1936

– ślub z Wernerem Kaegi, następcą pierwszego męża na stanowisku kierownika katedry historii Uniwersytetu w Bazylei

1940

– wiosna – Adrienne przechodzi atak serca

To wydarzenie bardzo mocno osłabiło organizm. Całe lato Adrienne spędziła w łóżku, a potem już nigdy mogła się swobodnie poruszać i pracować jak dawniej. Wkrótce potem zachorowała na cukrzycę i zaczęła bardzo przybierać na wadze, co jeszcze bardziej ograniczyło ruch. Reumatyzm powodował bóle, zwłaszcza przy klękaniu. Do wszystkich tych umartwień w ostatnich latach doszła jeszcze utrata wzroku (początek lat 60.).

– kwiecień – Adrienne spotyka w Bazylei Hansa Ursa von Balthasara SJ (1905-1988), nowego duszpasterza akademickiego

– 1 listopada – w święto Wszystkich Świętych Adrienne przechodzi do Kościoła katolickiego i otrzymuje warunkowy chrzest, a kilka dni później bierzmowanie

Przed Soborem Watykańskim II w Szwajcarii chrzczono protestantów przechodzących na katolicyzm, gdyż tamtejsi pastorzy mieli w zwyczaju udzielanie chrztu według rozmaitych wymyślanych przez siebie formuł, z związku z czym istniała obawa, czy przyjęty chrzest był ważny. Księża katoliccy dokonywali zatem chrztów warunkowych i tak właśnie ochrzczona została Adrienne von Speyr.

1941

– wiosna – ukazanie się Anioła, który powiedział: “Niedługo wszystko się zacznie”

– Wielki Tydzień – pierwsze przeżycie pasji razem z Jezusem, ze szczególnym wskazaniem na Wielką Sobotę

Adrienne bardzo szybko wyraziła zgodę na to, by – bez poznania całej sytuacji – Bóg uczynił z nią wszystko, co tylko zechce. Hans Urs von Balthasar uważał, że fiat Adrienne bliskie było fiat Maryi. Pierwsze cierpienia pasyjne zakończyły się, jak wszystkie późniejsze, razem ze zstąpieniem Chrystusa do otchłani w wieczór Wielkiej Soboty. Chodziło w nich nie tyle o opis historycznych wydarzeń z Jerozolimy, ile o wewnętrzne doświadczanie różnych etapów męki Pana Jezusa. Zdaniem Balthasara Adrienne wniosła do Kościoła nową wiedzę i wypełniła białe plamy w teologii Wielkiej Soboty.

1942

– początek roku – wizja oślepiającego światła i głos mówiący: “Od tej pory będziesz żyła w niebie i na ziemi”

– Wielki Tydzień – otrzymanie zewnętrznych stygmatów

W rok po pierwszym mistycznym przeżyciu męki Adrienne otrzymała też cielesne stygmaty. Była przerażona faktem, że u niej, grzesznicy, ktoś mógłby je zobaczyć, czyli uznać, że ma coś wspólnego z męką Pana. Uporczywie modląc się, wyjednała sobie ich zniknięcie z dłoni. Rany były widoczne od tej pory tylko w czasie Wielkanocy.

1944

– maj – rozpoczęcie dyktowania komentarza do Ewangelii św. Jana

– 8 grudnia – spotkanie i wspólna modlitwa wraz z kilkoma studentkami zainteresowanymi ideą życia radami ewangelicznymi w nowym świeckim instytucie życia konsekrowanego, Wspólnocie Świętego Jana (Johannesgemeinschaft)

1945

– 9 sierpnia – współzałożenie razem z Hansem Ursem von Balthsarem Wspólnoty Świętego Jana

– wizja Apokalipsy, Estavayer-le-Lac w Szwajcarii

Adrienne wielokrotnie widziała Maryję z Dzieciątkiem na rękach. W tej wizji Dziecko symbolizowało nową wspólnotę, na powstanie której, jak czuła mistyczka, nalegało całe niego. Do Balthasara mówiła: „To będzie coś wielkiego, to ma się rozrastać…”. Nigdy nie nosiła w sobie przekonana, by miała założyć zakon w klasycznym tego słowa rozumieniu. Szwajcarka wielokrotnie doświadczała rozmaitych wizji związanych z założoną wspólnotą. Jednego razu były to czarne ptaki zmieniające się w demoniczne kobiety, które nie chcą się modlić (wiedziała, że najistotniejsze zagrożenia przyjdą z wewnątrz), innego św. Ignacy, który przekazuje jej swoje rady co do wspólnotowego życia.

1947-1949

– opublikowanie kilku książek, m.in. „Służebnicy Pańskiej” („Magd des Herrn”) i czterotomowego „Komentarza do Ewangelii św. Jana” („Johannes I-IV”); podyktowanie dwutomowego dzieła zawierającego własną koncepcję mistyki („Wort und die Mystik”), które ostatecznie opublikowane zostanie pośmiertnie

1950

– sierpień – podyktowanie komentarza do „Ćwiczeń Duchownych” św. Ignacego Loyoli, Kerns w Szwajcarii

Lata 1950-te

– napisanie lub podyktowanie do tego czasu łącznie około sześćdziesięciu książek; postępujące wyczerpanie organizmu

1954

– zakończenie praktyki medycznej z powodu zbyt wątłego stanu zdrowia

1964

– prawie całkowita utrata wzroku

Jedzenie i normalny sen zostały bardzo utrudnione. Nadal próbowała odpisywać na listy, ale nie zauważała, kiedy atrament w piórze wysychał, a po kartce drapała tylko stalówką ślady zupełnie niewidoczne…

1967

– 17 września – śmierć we wspomnienie św. Hildegardy z Bingen, obecnie doktora Kościoła

– 20 września – złożenie do grobu na cmentarzu Friedhof am Hörnli w Bazylei, dokładnie w dzień 65-tych urodzin

Umieranie Adrienne von Speyr było długotrwałym procesem, trwającym właściwie dziesiątki lat. Wymodliła sobie śmierć wstawienniczą, tak jak wcześniej przez całe życie brała na siebie ogrom ludzkiego cierpienia i grzechów. W połowie lat pięćdziesiątych była już tak słaba, że trzeba było liczyć się z tym, że niebawem umrze. Lekarze uważali za cud fakt, że jeszcze żyje. Poza dojmującymi bólami cierpiała z powodu poczucia absolutnej bezsilności wobec przemożnych wymagań. „Tak długo, jak wciąż jeszcze można cierpieć, nie cierpi się dobrze” – mawiała. Nadal podejmowała liczne praktyki pokutne.

Ostatnie miesiące spędzone w łóżku były dla niej torturą. Z powodu raka jelit musiała wciąż leżeć na podsuwaczu. Absolutnie nie chciała pójść do szpitala. Jedzenie było wielkim problemem, nie zatrzymywała w organizmie prawie niczego.

Już jako małe dziecko cieszyła się, kiedy mówiono, że może umrzeć – wtedy ujrzałaby Boga. Tydzień przed śmiercią powiedziała: „To piękne umierać!” (C’est tellement beau de morir!). Teraz w perspektywie już miała tylko zjednoczenie z  Bogiem. Życie, które kiedyś nazywała „wyśmienitą przygodą” (ein tolles Abenteuer), kończyło się. „To było wspaniałe, ale i trudne życie”, powiedziała na łożu śmierci.

Do Hansa Ursa von Balthasara zwróciła się słowami: „Życzę księdzu również dobrej nocy i wspaniałej przyszłości, żeby ksiądz wiele dobrego uczynił dla królestwa i pamiętał, że wspólnie zrobiliśmy wiele dobrego. Zawsze wdzięczność!”.

Kiedy tylko zapadła w śpiączkę,  usiłowała ustami wypowiedzieć: „dziękuję” (merci). Potem: „tak!” (ja), a chwilę później: „chętnie” (gern).

Zmarła 17 września, we wspomnienie św. Hildegardy z Bingen, średniowiecznej mistyczki, również lekarki, jak sama mawiała – swojej duchowej przyjaciółki, a została pochowana w swoje sześćdziesiąte piąte urodziny, 20 września 1967 r. 

Do samego końca życia tworzyszył jej ojciec duchowy i spowiednik, wydawca jej dzieł i cenzor, o. Hans Urs von Balthasar, kardynał, jeden z najwybitniejszych katolickich teologów XX w., z którym jako mistyczka została związana podwójną kościelną misją.

***

Nagrobek Adrienne Kaegi – von Speyr (1902-1967) autorstwa Alberta Schillinga (http://www.museum-am-dom.de/albert-schilling/) znajdujący się na cmentarzu Friedhof am Hörnli w Bazylei (https://de.wikipedia.org/wiki/Friedhof_am_Hörnli).

Adrienne spoczywa w pobliżu swojego drugiego męża, Wernera Kaegi, na tym samym cmentarzu jest także pochowany Karl Barth.

Nagrobek symbolizuje Trójcę Świętą.

Zdjęcia wykonano w 2017 r.

Page 4 of 4

Powered by WordPress & Theme by Anders Norén